100 Ziektenbeelden: Algemeen - Kr

Front 1

Bloedingsneiging

Differentiaal diagnose (3 main, 16 sub)

Back 1

Afwijkingen in de primaire hemostase

Aangeboren:

- trombocytopathie

- ziekte von Willebrand

- storage pool disease

Verworven:

- trombocytopenie (leukemie, auto-immuun of bloeding)

- nierinsufficiëntie

- levercirrose

- medicatie

Afwijkingen in vorming fibrine stolsel

Aangeboren:

- Hemofilie A (VIII)

- Hemofilie B (IX)

Verworven:

- Leverinsufficiëntie

- Vitamine K-deficiëntie

- massaal bloedverlies

- antistollingsmedicatie (cumarine of heparine)

Vasculaire afwijkingen

- hereditaire hemorragische teleangiëctasie (ookwel ziekte van Rendu-Osler-Weber)

- Ziekte van Ehlers-Danlos

- Vitamine C deficiëntie (scheurbuik)

Front 2

Bloedingsneiging

Diagnostiek (2 main, 4 sub)

Back 2

- Anamnese belangrijkst

Functioneren trombocyten

- bloedingstijd

- platelet function analysis (PFA)

Functioneren stollingsfactoren

- Protrombine tijd (PTT)

- geactiveerde partiële tromboplastine tijd (APTT)

Front 3

Dementie / neurocognitieve stoornis

Differentiaal diagnose (6)

Back 3

Delier

Depressie

Alcoholverslaving

Psychose

Subduraal hematoom

Medicatie met anticholinerge effecten

Front 4

Dementie / neurocognitieve stoornis

Oorzaken (9)

Back 4

Alzheimer

Vasculaire dementie

Lewy-Body-dementie

Parkinsondementie

Frontotemporale dementie

Traumatisch hersenletsel

HIV infectie

Prion ziekte

Ziekte van Huntington

Front 5

Dementie / neurocognitieve stoornis

Syndroom diagnose (4)

Back 5

1. een geheugenstoornis; én

2. één of meer andere cognitieve stoornis(sen) in:

- taal (afasie),

- gericht handelen (apraxie),

- herkenning (agnosie),

- uitvoerende functies (zoals plannen, organiseren, opeenvolgend handelen, abstraheren); én

3. stoornissen die een significante beperking geven in het sociaal of beroepsmatig functioneren ten opzichte van het vroegere niveau van functioneren; én

4. er geen delier is

Front 6

Dementie / neurocognitieve stoornis

Diagnostiek

Back 6

- MMSE

- Klok-tekentest

Front 7

Elektrolytstoornissen - Hyponatriëmie

Symptomen (mild 5, ernstig 3)

Back 7

Mild:

- Algemene malaise

- Misselijk

- Hoofdpijn

- Apathie

- Verminderde zintuigwaarneming

Ernstig:

- Epileptische aanvallen

- Coma

- Dood

Front 8

Elektrolytstoornissen - Hyponatriëmie

Oorzaken (3main, 1, 6 en 2 sub)

Back 8

Gestoorde waterexcretie - tekort aan zout:

- verkleind effectief circulerend volume met interstitiële volume depletie (bloeding, diarree, diuretica)

Gestoorde waterexcretie - teveel aan water:

- verkleind effectief circulerend volume met interstitiële volume-expansie (hartfalen, levercirrose, hypoalbuminemie)

- nierinsufficiëntie

- excessieve secretie van ADH

- inappropriate ADH syndroom

- endocriene stoornissen (hypothyreoïdie, cortisoldeficiëntie)

- verminderde opname van osmolen (bierdrinkers)

Normale waterexcretie:

- Psychogene polydipsie

- Resetting van de osmostat (zwangerschap)

Front 9

Elektrolytstoornissen - Hyponatriëmie

Behandeling (5)

Back 9

- Onderliggend lijden aanpakken

- Vocht correctie met isotone of hypertone zout oplossing en/of waterrestrictie (LANGZAAM)

- Lisdiuretica, natriumchloridetabletten of hypertone zoutoplossing bij SIADH

- Kalium indien er sprake is van kaliumdepletie

- Natriumstijging mag niet sneller dan 0.5 mmol/l per uur (tenzij duidelijke cerebrale symptomen)

Front 10

Elektrolytstoornissen - Hypernatriëmie

Symptomen (8)

Back 10

- slaperigheid,- apathie,

- zwakheid,

- snelle irritatie,

- spiertrekkingen,

- epileptische aanvallen,

- coma,

- overlijden

Front 11

Elektrolytstoornissen - Hypernatriëmie

Oorzaken (5)

Back 11

- Osmotische diarree

- Koorts met perspiratio insensibilis (heel veel zweten)

- Glucose verlies in urine

- Excessief sporten (vocht van extracellulair naar intracellulair)

- Diabetes insipidus (geen ADH secretie óf renale ongevoeligheid)

Front 12

Elektrolytstoornissen - Hypernatriëmie

Diagnostiek (3)

Back 12

- Hoge urine osmolaliteit (>800mosmol/l) = normaal concentrerend vermogen van de nier

- Lage urine osmolaliteit = centrale of nefrogene diabetes insipidus

- Exogene ADH test

Front 13

Elektrolytstoornissen - Hypernatriëmie

Behandeling (4)

Back 13

- Vochttoediening met 5% glucoseoplossing

- evt. desmopressine om een te grote glucosebelasting te voorkomen (lijkt op ADH)

- Centrale diabetes insipidus: desmopressine

- Nefrogene diabetes insipidus: NSAIDs + thiazidediureticum (paradoxaal maar werkt wel, pt gaat minder plassen)

Front 14

Zuur-basen evenwicht - Metabole acidose

Symptomen (6)

Back 14

Acute metabole acidose

- kussmaul ademhaling (intens diepe ademhaling)

- ventriculaire ritmestoornissen

- bij langer bestaan: neurologische symptomen

Chronische metabole acidose

- geen symptomen

- botontkalking (buffering H+ ionen met calcium zouten)

- hyperventilatie is niet sterk en valt niet op, pH is normaal

Front 15

Zuur-basen evenwicht - Metabole acidose

Oorzaken (4 main, 4,1,3,2 sub)

Back 15

Verhoogde productie van organische zuurresten

- melkzuuracidose

- ketoacidose

- 5-oxoproline (paracetamol)

- intoxicaties (salicylaat, methanol, ethyleenglycol)

Verminderde excretie van anorganische zuurresten

- nierinsufficiëntie

Verlies van HCO3- via de nier

- proximaal-tubulaire acidose

- distaal-tubulaire acidose

- hypoaldosteronisme of aldosteronantagonisten

Verlies van HCO3- via de darm

- dunnedarmdiarree of drainage

- uretero-ileocutaneostoma (brickerlis)

Front 16

Zuur-basen evenwicht - Metabole acidose

Behandeling (4)

Back 16

- behandel allereerst de onderliggende oorzaak van toegenomen H+ productie

- ernstige acidose vergt acute bicarbonaat behandeling

- bicarbonaat wordt niet gegeven tot volledige correctie van pH, dat is niet nodig en potentieel nadelig

- chronische acidose = chronische behandeling

Front 17

Zuur-basen evenwicht - Metabole alkalose

Symptomen (2)

Back 17

Metabole alkalose verloopt praktisch asymptomatisch tenzij er symptomen zijn door:

- volumedepletie

- of hypokaliëmie.

Front 18

Zuur-basen evenwicht - Metabole alkalose

Oorzaken (4 main, 3, 4, 4, 8 sub)

Back 18

Exogeen alkali

- melk-alkalisyndroom

- natriumbicarbonaattoediening

- plasma of bloedtransfusies (citraat)

Verminderde volumestatus - urinechloride <25mmol/l

- braken

- diarree/fistel

- posthypercapnie

- hypokaliëmie

Verminderde volumestatus - urinechloride >40mmol/l

- diuretica

- syndroom van Bartter en Gitelman

- ernstige hypokaliëmie

- magnesiumdeficiëntie

Toegenomen volumestatus

- verhoogd renine en aldosteron: nierarteriestenose, renineproducerende tumor, diuretica

- verlaagd renine, verhoogd aldosteron: ziekte van Conn, glucocoricoid remediable aldosteronsim

- verlaagd renine en aldosteron: drop/zoethout, Cushing, ACTH producerende tumor, syndroom van Liddle

Front 19

Zuur-basen evenwicht - Metabole alkalose

Behandeling (3)

Back 19

- Bij hypovolemie: Na+, K+ en Cl- tekort aanvullen

- Bij ernstig braken: tevens protonpompremmer

- Bij hypervolemie: aldosteronblokker of kaliumsparend diureticum

Front 20

Zuur-basen evenwicht - Respiratoire acidose

Oorzaken (2 main, 3 en 3 sub)

Back 20

Normale A-a-gradiënt (neuromusculair)

- verminderde functie cerebrale ademhalingscentra

- intoxicaties

- aandoeningen van de ademhalingsspieren

Verhoogde A-a-gradiënt (ventilatie-perfusie mismatch)

- restrictief longlijden (interstitiële longziekte, fibrose)

- obstructief longlijden (emfyseem, obstructie)

- hypoxie (embolie, CO-intoxicatie, hartfalen)

Front 21

Zuur-basen evenwicht - Respiratoire alkalose

Oorzaken (2 main, 7 en 3 sub)

Back 21

Normale A-a-gradiënt (neuro-cerebraal)

- aandoen centrale zenuwstelsel (SAB, cheyne-stokes-ademhaling)

- psychogene hyperventilatie (pijn, angst)

- intoxicaties (salicylaten)

- zwangerschap

- koorts, bacteriëmie

- herstelfase van metabole acidose

- hyperthyreoïdie

Verhoogde A-a-gradiënt (ventilatie perfusie mismatch)

- stimulatie van de ademhalingsreceptoren in de longen

- atelectase, pneumonie, pneumothorax

- hypoxie (longziekten, longembolie, hartfalen CO intoxicatie, hoogteziekte)

Front 22

Diarree

Definitie (3)

Back 22

dunne ontslasting

>200g dagproductie

> 2x per dag defecatie

Front 23

Osmotische diarree

Fysiologie, oorzaken (3) en diagnostiek (2)

Back 23

Fysiologie: Sulfaat- en magnesiumionen slecht geresorbeerd, dus osmotische verplaatsing van water naar lumen

Oorzaken

- te veel laxantia

- te veel sorbitol

- lactasedeficiëntie

Diagnostiek: osmolaliteitsgap (osmolaliteit feces hoger dan tweemaal Na plus K). Diarree stopt bij vasten of staken laxantia

Front 24

Secretoire diarree

Fysiologie, oorzaken (8) en diagnostiek (2)

Back 24

Fysiologie: Remming van Na en Cl resorptie en stimulatie van secretie door secretagogen

Secretagogen:

- choleratoxine

- toxinen van sommige E.coli stammen

- galzuren

- hydroxyvetzuren (bact. omzetting vetzuren)

- darmhormoon VIP (pancreas tumor)

- transmitter serotonine

- bepaalde prostaglandinen

- laxantia

Diagnostiek

- geen osmolaliteitsgap

- aanhouden van diarree bij vasten

Front 25

Diarree

Complicaties (5)

Back 25

- dehydratie

- hypokaliëmie (resorptie Na+ = excretie K+)

- acidose (resorptie Cl- = excretie HCO3-)

- hyponatriëmie

- hypochloremie

Front 26

Diarree

Anamnese(1), LO(2) en lab(6)

Back 26

Anamnese

- orthostatische hypotensie

LO

- snelle pols

- verminderde huidturgor

Lab

- hoog hematocriet

- hoog plasma ureum

- hoog plasma creatinine

- laag Na+ in urine

- zout deficiënties

- acidose

Front 27

Acute diarree

Oorzaken (6)

Back 27

Voedselvergiftiging

Infectieuze gastro-enteritis (viraal, bac, parasiet)

Pseudomembraneuze colitis (AB--> clostridium)

Geneesmiddelen

Colitis ulcerosa of Chron's

Darmischemie

Front 28

Acute diarree

Oorzaken: bacterieel (6)

Back 28

- Salmonella

- Shigella

- Campylobacter

- Giardia (cysten)

- Entamoeba histoytica

- toxinen van Clostridium difficile (AB gebruik, herstel duurt 1-2 weken na staken)

Front 29

Acute diarree

Oorzaken: medicatie (7)

Back 29

Digitalis, NSAID, diuretica, betablokkers, antacida, antibiotica, cytostatica

Front 30

Chronische diarree

Oorzaken (14)

Back 30

- Chronische darmontstekingen (CU, Chron's)

- Prikkelbaredarmsyndroom (nooit 's nachts)

- paradoxe diarree bij obstipatie

- parasitaire darminfecties (amoebencolitis, giardiasis)

- malabsorptie

- AIDS enteropathie

- Galzoutendiarree

- Geneesmiddelen

- laxantia misbruik

- hyperthyreoïdie

- uremie

- neuropathie

- bac. overgroei

- tumoren

Front 31

Diarree

Therapie

Back 31

- Orale rehydratievloeistof (ORS)

- Infuus met vocht

- Loperamide (ALLEEN indien geen koorts/bloed)

- Antibiotica (afh. van oorzaak, vaak cipro)

Front 32

Down syndroom

Complicaties (6)

Back 32

- Geestelijke handicap (functie ong. 8 jaar)

- Immuundeficiënt

- Congenitale hart problematiek

- Epilepsie

- Leukemie

- hypothyreoidie

Front 33

Down syndroom

Kenmerken (heleboel)

Back 33

- Geestelijke handicap

- Beperkte groei

- Umbilicale hernia

- Lage spiertonus

- Plat hoofd

- Hypermobiel

- Grote tong

- Platte neus

- Seperatie 1e en 2e teen

- Amandelogen

- Korte nek

- Slaap apneu

- Strabisme

- Cryptorchisme (niet-ingedaalde bal)

- Ziekte van Hirschsprung

Front 34

Down syndroom

Oorzaak (2)

Back 34

Trisomie 21

- non-seperatie in ei (88%)

- non-seperatie in zaad (8%)

- non-seperatie na bevruchting (3%)

Robertsonian translocatie (3%)

- lange arm 21 + chromosoom 14

Front 35

Down syndroom

Diagnostiek (4)

Back 35

Combinatie test (verplicht alvorens aanvull.)

- Echo nekplooi week 11-14

- Bloed: PAPP-A en beta-HCG

NIPT-test >10 weken (bloedonderzoek)

Vlokken test 11-14 weken (1% kans miskraam)

Vruchtwater punctie >15 weken (0,5-1% miskraam)

Front 36

Gezwollen gezicht

Differentiaal diagnose (5)

Back 36

- syndroom van cushing

- overgewicht

- DM 2

- myxoedeem

- vena cava syndroom

Front 37

Hypertensie

Oorzaken (15)

Back 37

Renale hypertensie

- acute glomerulonefritis

- terminale nierinsufficiëntie

- diabetische nefropathie

- hydronefrose

- cystenieren

- nierarteriestenose

Endocrien

- primair hyperaldosteronisme

- Cushing

- acromegalie

- hyperparathyreoïdie

- feochromocytoom

- hyper/hypo thyreoïdie

Obstructief slaapapnoesyndroom

Takayasu arteriitis

Medicatie

Front 38

Hypertensie

Medicamenteuze en toxische oorzaken (9)

Back 38

- dropmisbruik

- chronisch overmatig alcoholgebruik

- loodintoxicatie

- cocaïne en amfetamine

- sympathicomimetica

- glucocorticosteroïden

- erytropoëtine

- NSAIDs

- ciclosporine

Front 39

Icterus

Oorzaken (pre 2, hepatisch 9, post 4)

Back 39

Prehepatisch

- hemoglobinopathieën

- hemolyse

Hepatisch

- hepatitis

- levercirrose

- cholestase

- zwangerschap

- medicamenteus (rifampicine)

- hereditair (gilbert, crigler-najjar)

- stapelingsziekte

- hyperthyreoïdie

Posthepatisch

- pancreaskopcarcinoom

- choledocholithiasis (galstenen)

- galgangatresie

- postoperatief

Posthepatisch

Front 40

Pleuravocht

Oorzaken (transsudaat 4, exsudaat 4, extra 1)

Back 40

Transsudaat

- decompensatio cordis

- pericarditis constrictiva

- levercirrose

- nefrotisch syndroom

Exsudaat

- pneumonie

- TBC

- maligniteit (pleuritis carcinomatosa)

- longembolie

Haemotothorax

Front 41

Astma

Spirometrie, wat is afwijkend en na welk middel niet meer?

Back 41

- FVC en FEV1 beide sterk verlaagd

- tiffenau index ook omdat FEV1 sterker verlaagd is

- na salbutamol normalisatie

Front 42

Astma

Symptomen (5)

Back 42

- aanvalsgewijze kortademigheid

- piepen

- chronische of wederkerende hoest

- gevoelig voor niet-allergische prikkels

- met name 's nachts en 's ochtens

(IgE gemedieerd)

Front 43

Astma

Hoeveel procent 'groeit er overheen'?

Back 43

33%

Front 44

Astma

Diagnostiek (4)

Back 44

- anamnese

- huidtest

- specifiek IgE bepalen

- spirometrie (>12% of 200 ml verbetering)

Front 45

Astma

Behandeling (3)

Back 45

- snelwerkende Beta2agonisten

- inhalatiecorticosteroïden (fluticason of montelukast)

- langwerkende Beta2agonisten

Combinatiepreparaten

- Seretide, symbicort en foster)

Front 46

Tr. digestives bloeding

Oorzaken hoog (5)

Back 46

- ulcus

- varices

- maagtumor

- mallory weiss laesies

- oesofagitis

Front 47

Tr. digestives bloeding

Oorzaken laag (9)

Back 47

- Colitis ulcerosa

- Crohn

- Infectie

- tumor

- ischemie

- divertikels

- angiodysplasieën

- poliep

- hemorroïden

Front 48

Obstipatie

Oorzaken (8)

Back 48

- neurologisch (CVA, parkinson, MS)

- Hirschsprung

- carcinoom

- diverticulitis met oedeem

- hypokaliëmie, hypercalciëmie

- endocrien (hypothyreoïdie, DM)

- amyloïdose

- medicatie (opiaten, anticholinergica, benzo, TCA)

Front 49

Obstipatie

Therapie (5)

Back 49

- movicolon (macrogol, voor chronisch)

- zouten (trekt vocht naar lumen)

- glijmiddelen

- lactulose/sorbitol

- bisacodyl

Front 50

Obstipatie

Laxantia overdosis lab (3)

Back 50

- hypokaliëmie

- acidose

- secundair hyperaldosteronisme

Front 51

Alcoholisme

Symptomen (6)

Back 51

- sociale problemen

- irriteerbaar

- slapeloosheid

- vermoeidheid

- wernicke (vitamine B1 tekort)

- korsakof

Front 52

Alcoholisme

Hoe ontstaat het vitamine B1 tekort? (6)

Back 52

- verminderde intake

- alcohol verstoort darm uptake

- braken en diarree door alcohol

- meer uitscheiding in de urine

- minder opslagruimte door leverschade

- verhoogd verbruik voor omzetting alcohol

Front 53

Malabsorptie (dunne darm diarree)

Symptomen (5)

Back 53

- volumineuze vettige of waterachtige ontlasting

- opgeblazen gevoel

- stinkende (nachtelijke) flatus

- afvallen

- foliumzuurtekort

Front 54

Malabsorptie

Oorzaken (5)

Back 54

- dunne darm diarree

- bacteriële overgroei

- coeliakie

- tropische spruw

- ziekte van whipple

Front 55

Voedselvergiftiging

Symptomen (3)

Back 55

- misselijk en overgeven

- diarree (al dan niet met bloed)

- 2-3 dagen

Front 56

Voedselvergiftiging

Welke bacteriën veroorzaken vaak toxines? (3)

Back 56

- Staph. Aureus

- Salmonella

- Escheria Coli